Szok osmotyczny - jak pozbyć się L-form bakterii z organizmu

Siła L-form bakterii wynikająca z braku ściany komórkowej:

1) Odporność na antybiotyki, ponieważ zdecydowana większość antybiotyków oddziałuje na bakterie właśnie poprzez zaburzenie syntezy ściany komórkowej prowadząc do jej śmierci.

2) Rozmiar, są to tak małe bakterie, że są w stanie wnikać do limfocytów przez co są w stanie przeżyć i przemieszczać się w całym organizmie

Słabość L-form bakterii wynikająca z braku ściany komórkowej:

1) Labilność na czynniki zewnętrze przed którymi chroni ściana i błona komórkowa, której te bakterie nie posiadają – jest to głównie pH oraz osmotyczność krwi.

Okazuje się, iż brak ściany komórkowej powoduje, że bakterie te można zniszczyć poprzez zjawisko szoku osmotycznego.

Osmolalność surowicy krwii ma wzór:

N = 2 x [Na] (mmol/l) + stężenie glukozy (mmol/l) + stężenie mocznika (mmol/l).

 
O ile stężenie mocznika we krwii ma charakter stały, o tyle zmiana stężenia sodu i glukozy w pewnych granicach jest możliwa.

Emmy Klieneberger-Nobel badając L-formy bakterii opisała, iż bakterie te są trudne do wyizolowania z powodu ich delikatnej natury. Bakterie te pojawiały się w hodowli dopiero po zadziałaniu na pożywkę:

a) antybiotykami lub enzymami litycznymi

b) po dodaniu do pożywki sacharozy (glukoza) lub soli (Na+Cl)  co powoduje wzrost osmolalności pożywki

 
Szok osmotyczny - jest to fizjologiczne zaburzenie spowodowane nagłą zmianą rozpuszczonej koncentracji wokół komórki, co powoduje gwałtowne zmiany w przepływie wody z jednego miejsca do drugiego. W warunkach np. wysokich stężeniach soli podłoża lub każdej substancji rozpuszczonej w supernatancie, woda jest pobierana z komórek przez osmozę. To hamuje również transport substratów i kofaktorów w komórce, zatem powoduje "szok" komórki. Alternatywnie, w przypadku małych stężeń substancji rozpuszczonych, woda dostaje się do komórki w dużych ilościach, co powoduje, że komórka powiększa się albo pęka lub ulega apoptozie.

Osmolalność surowicy krwii ma wzór:

N = 2 x [Na] (mmol/l) + stężenie glukozy (mmol/l) + stężenie mocznika (mmol/l).

Na = oznacza

Jak widać z powyższego wzoru stężenie sodu oraz glukozy determinuje osmolalność krwii. Zatem obniżając radykalnie stężenie glukozy i sodu w diecie mamy realny wpływ na osmolalność krwii. Szybkość ponownego dostarczenie sodu i glukozy wraz z dietą tego procesu nazywana jest szokiem.

Nie jest to szok osmotyczny w rozumieniu laboratoryjnej dezintegracji komórek, gdzie niszczymy bakterie ze ścianą komórkową.